Halk dilinde “kronik bronşit”, “müzmin bronşit” gibi adlarla bilinen KOAH, akciğerlerdeki hava yollarının daralmasına bağlı olarak soluk alıp verme sırasında hava akımının kısıtlanması ile nitelenen ilerleyici süreğen (kronik) bir akciğer hastalığıdır.
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı kelimelerinin baş harfleri ile adlandırılan KOAH hastalığı, akciğerlerde bulunan ve bronşiol adı verilen hava keseciklerinin tıkanması sonucu gelişen kronik bir hastalıktır. Nefes alma ile birlikte akciğerlere dolan temiz hava, bronşioller tarafından emilir ve temiz hava içerisinde yer alan oksijen, kan ile dokulara ulaştırılır.
KOAH hastalığı oluştuğunda, bronşioller tıkanarak, yer yer harap olarak akciğer kapasitesinin büyük oranda azalmasına neden olur. Bu durumda alınan temiz hava akciğerlerden yeteri kadar emilemez, dolayısıyla kan ile dokulara yeterli oksijen iletimi sağlanamaz.
Özellikle son dönemde hayatımıza giren Covid19 salgını ile KOAH hastaları için süreç daha da zorlaşmıştır. Covid 19 hastalığının kuluçka ve belirti verme süresi uzun olduğu için COVID-19’a bağlı gelişen viral pnömoni(zatürre) genellikle fark edilmeden baş göstermektedir. Birçok belirtisi-bulgusu, KOAH şikayetleri ile karışabilmektedir. Her iki hastalık balgamlı öksürük, nefes darlığı ve halsizlik semptomları ile görülmektedir.
Yaşları, ek hastalık öyküleri ve akciğerleri zayıf olduğundan, Covid19 salgını sürecinde en yüksek riski KOAH hastaları taşımaktadır. Zamanında fark edilemeyen koronavirüs pnömonisi aynı şekilde KOAH’lı hastanın akciğer fonksiyonunu ciddi şekilde bozabilir. Bu hastalığın daha ciddi seyretmesine yol açacaktır.
Bu sebepten KOAH hastaları kendi sağlıklarına daha çok dikkat etmelilerdir.” diyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Ali ÖZKURT, KOAH hastalığının öneminin altını çizerek anlattı.
“KOAH’da en sık görülen yakınmalar;
- Nefes darlığı,
- Öksürük ve
- Balgam çıkarmadır.” dır.
KOAH’ın tanısı, basit ve ağrısız bir test olan “nefes ölçüm testi” ile kolayca konabilmektedir. KOAH’ın erken tanısı ise, hastalığa bağlı sakatlık ve ölüm oranlarını azaltmaktadır. Bu nedenle, 40 yaş üstü, sigara içmiş ya da içmekte olan ve/veya meslek icabı ya da çevresel ortam gereği tozlu ortamlarda bulunan kişilerde müzmin seyirli öksürük, balgam ve nefes darlığı yakınmalarından en az birinin bulunması halinde kişinin bir Göğüs Hastalıkları hekimine muayene olup, ”nefes ölçüm testini” yaptırması gerekmektedir.
KOAH’lı bireylerin yeteri kadar oksijen üretememeleri nedeniyle, zaman içinde tüm organlar olumsuz etkilenmeye başlar. “KOAH’ta olay sadece akciğerler ile sınırlı değildir. Akciğerlerdeki mikrobik olmayan müzmin iltihaplanma ve yetersiz oksijen üretimi nedeniyle başta kaslar (kol, bacak ve solunum kasları), kalp, beyin hücreleri ve kemik gibi vücudun en aktif organlarında da yorgunluk ve hasarlanma oluşmaya başlar.
KOAH gelişiminde, tüm dünyada en yaygın görülen risk faktörü sigara dumanıdır. Sigara içenler, içmeyenlere göre, daha fazla solunumsal şikayetlere, daha fazla solunum fonksiyon kaybına ve daha yüksek KOAH ölüm oranlarına sahiptirler. Diğer tip tütün kullanımı (pipo, puro, nargile vb.) ve çevresel tütün dumanı da KOAH gelişimine katkıda bulunmaktadır.
Sigara içen kişiler öksürük ve balgamı kanıksarlar bu nedenle doktora başvurmazlar. Nefes darlığı nedeniyle fiziki aktivitede azalma ortaya çıkar.
