KADASTRO TESPİTİNE NASIL İTİRAZ EDİLİR

Bir taşınmaz malın yüzölçümünü, numarasını, mahallesini ve sahibini gösteren belgeye tapu adı verilir. Tapunun geçerlik kazanabilmesi için hukukumuzca sicile tescil edilmesi gerekir. Taşınmazla ilgili siciller, hukuki bilgiler tapu dairelerinde, teknik bilgiler ise kadastro müdürlüklerinde mevcuttur. Bir taşınmazın kim adına kayıtlı olduğu, yüzölçümü, üzerinde ne tür haklar ve kısıtlamalar olduğu tapu sicilinden öğrenilmektedir. Medeni kanunumuz nelerin tapuya kaydedileceğini tahdidi olarak saymıştır. Bunlar Arazi, bağımsız ve sürekli nitelikte irtifak hakları ve son olarak da kat mülkiyetine konu bağımsız bölümlerdir. Medeni kanunumuz tapu sicil sistemini oluşturmak için taşınmazların sicile kayıtlı olmasını şart koşmuştur. Tapu kaydı için taşınmazların geometrik durumunun ve hukuksal durumunun tespit edilmesi gerekmektedir. Bunun için de kadastro çalışmasına ihtiyaç vardır. Bu yazımızda tapuya kayıth taşınmazların kadastrosunun nasıl yapılacağını ayrıntılı olarak anlatacağız. Kadastro çalışması ile ilgili yetkili organ Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı Tapu Kadastro Genel Müdürlüğüdür. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü illere göre teşkilatlanmış bölgelere göre de genel müdürlük oluşmuştur. Merkezi Ankara’da olan bu kurum genel merkez, il müdürlükleri, ilçe müdürlükleri ve genel müdürlük olarak teşkilatlanmıştır. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü bir yerde tapulama yapılacağı zaman Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na teklifte bulunur. İncelemeler neticesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı çalışmaya onay verirse kadastro. çalışmalarına başlanılır. Bir yerde kadastro çalışması yapılacaksa en az 1 ay önceden resmi gazetede ve radyo, televizyonda ve bölge merkezlerinin bağlı bulunduğu ilde varsa yerel gazetede ve hatta alışılmış vasıtalarla örneğin: köydeki camilerle yapılan anonslarla kadastro çalışması yapılacağı duyurulacaktır. Kadastro çalışması yapılacak yerde o yerin haritası çıkarılır. Kadastro mahalle esasına veya köy esasına göre yapılır. Kadastro için parseller belirlenmelidir. Parseller düzgün bir şekilde belirlenmelidir. Aksi takdirde devletin sorumluluğu yoluna gidilebilir. Ülkemizin arazilerinin yüzde 92’sinin kadastrosu tamamlanmıştır. Ancak tamamlanmayan arazilerin yanı sıra kadastrosu yapılmış arazilerin durumu halen sonuçlanmamıştır. Kadastro çalışmaları sırasında yapılan tespitlere karşı itiraz yolu açıktır.

Kadastro tespitine itiraz davaları günümüzde en çok açılan davalardan biridir. Tespit itiraz davaları, kadastro çalışmaları sırasında arazilerin yanlış ölçümü veya mülkiyet ihlali nedeniyle açılan davalardır. Kadastro çalışması bitmiş olsa bile yargılama süreci devam eden çok fazla dosya bulunmaktadır.

Eskiden kadastro çalışmaları yapmak çok zordu; ancak günümüzde gelişen teknoloji ile uydu teknolojisinden yararlanılarak hatasız ölçümler yapılmaktadır. Bir yerde kadastro çalışması yapılırken önemli olan kadastro ekibidir. Kadastro çalışması, kadastro ekibi tarafından yürütülür. Kadastro ekibi iki kadastro teknisyeni, muhtar ve üç bilirkişiden oluşur. Teknisyenler, geometrik durumu belirleyerek haritalanmayı yaparlar. Arazinin mülkiyet durumu için bilirkişi ve muhtardan destek alarak kadastro çalışmasını yürütür. Bilirkişiler tercihen 40 yaş üstü ve kadastro çalışması yapılacak arazide yaşayan veya o bölgeyi çok iyi bilen yerel insanlar arasından seçilmektedir.

Kadastro çalışmaları sırasında tutulan tutanaklara karşı itirazlar yapılabilir. Kadastro ekibi, kadastro çalışması yapılacak yerde çalışmaları bitirinceye kadar kadastro komisyonuna karşı itiraz yolu açıktır. Kadastro Komisyonu, kadastro müdürü veya onun görevlendirdiği yardımcısı başkanlığında, kadastro üyesi ve yapılan itirazın mahiyetine göre kontrol mühendisi veya tasarruf kontrol mühendisinden oluşan bir ekiptir. Kadastro komisyonu itirazlara karşı incelemelerde bulunur. Kadastro komisyonuna karşı yapılan itirazların belgeli olması şarttır. Belgeye dayanmayan itirazları komisyon incelemez. Tanığa dayalı itirazlar için mahkemeye başvurmak gerekmektedir.

Kadastro ekibi, kadastro çalışmaları sonucunu bir tutanağa bağlar. Bu tutanaklar kadastro müdürlüğünde ve muhtarlığın bölgesinde askıya çıkarılır. İlgililer askıya çıkarılan kadastro çalışması sonucu oluşan bu tutanakları inceleyerek buna karşı isterlerse Kadastro Mahkemesinde 30 gün içinde dava açabilir. Kadastro tutanaklarının askıya çıkarıldığı ilk gün hesaba. katılmadan 30 gün sayılmaktadır.30 gün itiraz süresi geçtikten sonra kadastro mahkemesinde dava hakkı düşer ve kadastro tutanakları kesinleşir. Kesinleşen tutanaklara istinaden kadastro müdürü en geç 3 ay içinde o tutanağa dayalı olarak tapu sicilini oluşturur.

Askı süresi geçmiş ve kadastro tutanakları kesinleştiyse 3402 Sayılı Kanun’un 12/3. maddesinde kadastro öncesi hukuki sebeplere dayalı olarak hak iddialarının kadastro tutanaklarının kesinleşme tarihinin üzerinden 10 yıl geçtikten sonra ileri sürülemeyeceği belirtilmiştir. Bu yüzden kadastro tutanaklarının kesinleştiği tarihten itibaren 10 yıl içinde Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde tapu iptal ve tescil davası açılmalıdır.

Avukat  Ceren Yanık     /     AVRUPAPRESS